เขียนโปรแกรมภาษา Python ตอนที่ 14 ข้อมูลชนิด String

เขียนโปรแกรมภาษา Python ตอนที่ 14 ข้อมูลชนิด String

Python Strings ข้อมูลชนิดสตริงหรือสายอักขระในภาษาไพธอน สามารถกำหนดด้วยเครื่องหมาย single quotation ( ‘ ‘ ) หรือ double quotation ( ” ” ) ก็ได้ จะได้ผลลัพธ์ที่เหมือนกัน เช่น ‘Hello World.’ หรือ “Hello World.”

และเราสามารถแสดงค่าของสตริงออกมาโดยการใชัฟังก์ชัน print() ดังตัวอย่าง

print('Hello World.')
print("This is string")

การกำหนดค่าข้อมูลประเภท String ให้กับตัวแปร

เราสามารถกำหนดค่าข้อมูลชนิด String ให้กับตัวแปรได้โดยการสร้างตัวแปรขึ้นมา ตามด้วยเครื่องหมาย = และข้อความที่ต้องการกำหนดให้ตัวแปร ซึ่งต้องอยู่ภายในเครื่องหมาย ‘ ‘ หรือ ” “

a = 'Hello World.'
b = "This is string"
print(a)
print(b)

การกำหนดค่าข้อมูลประเภท String แบบหลายบรรทัดให้กับตัวแปร

เราสามารถกำหนดค่าข้อมูลประเภทส String แบบหลายบรรทัดให้กับตัวแปร โดยการใช้เครื่องหมาย three quotes ( “”” “”” ) คือเปิดด้วยเครื่องหมายดับเบิ้ลโควท 3 อัน “”” ตามด้วยข้อความแบบหลายบรรทัด แล้วปิดด้วยเครื่องหมายดับเบิ้ลโควท 3 อันอีกที “”” โดยลักษณะการใช้งานจะเป็นดังนี้

x = """Line 1,
Line 2,
Line 3,
Line 4,
Line 5"""
print(x)

หรือจะใช้เป็นเครื่องหมายซิงเกิ้ลโควทครอบแทนก็ได้ เช่น ”’ข้อความที่ต้องการกำหนด”’

x = '''Line 1,
Line 2,
Line 3,
Line 4,
Line 5'''
print(x)

สตริงก็คืออาเรย์ Strings are Arrays

ข้อมูลชนิด String ในภาษาไพธอน ก็คืออาเรย์ประเภทหนึ่ง เช่น เมื่อเรากำหนดค่าเป็น “ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ” ข้อมูลที่เรากำหนดไปถือว่าเป็นอาเรย์ และเราสามารถเข้าถึงข้อมูลได้โดยการใช้เครื่องหมาย Square brackets [] เหมือนการเข้าถึงข้อมูลในอาเรย์ตามปกติ โดยการนับอินเด็กซ์ในอาเรย์จะเริ่มจากลำดับที่ 0 1 2 3 ไปเรื่อย ๆ เข่น

x = "ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ"
print(x[0])
print(x[25])

• บรรทัดที่ 1 เราสร้างตัวแปร x ขึ้นมา แล้วกำหนดค่าให้เป็นสตริง “ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ” ตัวแปร x จะกลายเป็นข้อมูลชนิดอาเรย์โดยอัตโนมัติ
• บรรทัดที่ 2 ใช้คำสั่ง print() เพื่อให้แสดงค่าในตัวแปร x โดยอ้างอิงอินเด็กซ์ลำดับที่ 0 จะได้ข้อมูลตัวแรกในอาเรย์ x นั่นก็คือตัวอักษร A
• บรรทัดที่ 3 ใช้คำสั่ง print() เพื่อให้แสดงค่าในตัวแปร x โดยอ้างอิงอินเด็กซ์ลำดับที่ 25 จะได้ข้อมูลตัวสุดท้ายในอาเรย์ x นั่นก็คือตัวอักษร Z

Slicing เข้าถึงข้อมูลในสตริงแบบกำหนดช่วงข้อมูล

เราสามารถเข้าถึงข้อมูลใน String โดยการกำหนดช่วงข้อมูลได้ โดยการใช้ slice syntax ก็คือการเข้าถึงอักขระในสตริงแบบอาเรย์เหมือนในหัวข้อก่อนหน้านี้ แต่เราจะกำหนดอินเด็กซ์เริ่มต้น คั่นด้วยเครื่องหมายโคลอน (:) ตามด้วยอินเด็กซ์สิ้นสุด เช่น x[1:10] เราจะได้ข้อมูลลำดับที่ 1 ถึงลำดับที่ 10-1 ดังตัวอย่าง

x = "ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ"
print(x[1:10])

• บรรทัดที่ 1 สร้างตัวแปร x ขึ้นมา แล้วกำหนดค่าให้เป็นสตริง “ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ”
• บรรทัดที่ 2 สั่งให้แสดงค่าในตัวแปร x โดยกำหนดช่วงข้อมูลลำดับที่ 1 ถึงลำดับที่ 10 โดยข้อมูลที่เราจะได้ ตัวแรกคือตัวอักษรลำดับที่ 1 นั่นคือตัวอักษร B (ไม่ใช่ A เพราะอินเด็กซ์เริ่มจาก 0) ตัวสุดท้ายคือตัวอักษรลำดับที่ 10-1 นั่นคือลำดับที่ 9 ได้แก่ตัวอักษร J ดังนั้น ข้อมูลที่เราจะได้จากคำสั่งนี้ก็คือ BCDEFGHIJ

Negative Indexing เข้าถึงข้อมูลโดยอินเด็กซ์ที่ติดลบ

เราสามารถเข้าด้วยข้อมูลในสตริงอาเรย์โดยใช้ slice syntax ด้วยการระบุช่วงข้อมูลด้วยตัวเลขอินเด็กซ์ที่ติดลบได้ จะเป็นการเริ่มนับอินเด็กซ์จากอักขระตัวสุดท้าย ตัวอย่างเช่น

x = "ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ"
print(x[-7:-1])

• บรรทัดที่ 1 สร้างตัวแปร x ขึ้นมา แล้วกำหนดค่าให้เป็นสตริง “ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ”
• บรรทัดที่ 2 เข้าถึงข้อมูลในสตริงแบบ slice syntax โดยระบุค่าอินเด็กซ์ติดลบ ในตัวอย่างระบุค่าเริ่มต้นเป็น -7 (หมายถึง ตัวอักขระตัวที่ 7 นับมาจากตัวสุดท้าย นั่นคือตัว T) และระบุค่าสิ้นสุดเป็น -1 (หมายถึง ตัวอักขระตัวที่ 1 นับจากตัวสุดท้าย (เริ่มที่ 0) นั่นคือตัว Y)

ผลลัพธ์

String Length ความยาวของสตริง

เราสามารถดึงค่าความยาวของสตริงได้โดยการใช้ฟังก์ชัน len() โดยมีรูปแบบการใช้งานดังนี้

• len(“string”) หรือ
• len(variable)

ตัวอย่างการใช้งานฟังก์ชัน len()

x = "ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ"
print(len("ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ"))
print(len(x))

String Methods เมธอดของสตริง

ในภาษาไพธอน มี built-in methods ของข้อมูลประเภทสตริงให้เราใช้งานจำนวนมาก เช่น

• เมธอด strip() สำหรับตัดช่องว่าง whitespace ด้านหน้าและด้านหลังสตริง
• เมธอด lower() สำหรับแปลงอักขระภาษาอังกฤษให้เป็นตัวพิมพ์เล็ก
• เมธอด upper() สำหรับแปลงอักขระภาษาอังกฤษให้เป็นตัวพิมพ์ใหญ่

เมธอดของสตริงในภาษาไพธอนยังมีอีกมาก นี่เป็นเพียงตัวอย่างส่วนหนึ่งเท่านั้น

การตรวจสอบสตริงด้วยคีย์เวิร์ด in และ not in

เราสามารถตรวจสอบได้ว่า ในสตริงมีตัวอักขระหรือข้อความบางข้อความในสตริงนั้นหรือไม่ โดยใช้คีเวิร์ด in หรือ not in โดย

• คีย์เวิร์ด in ใช้ตรวจสอบว่ามีคำที่ต้องการอยู่ในตัวแปรหรือไม่
• คีย์เวิร์ด not in ใช้ตรวจสอบว่า ไม่มีคำที่ต้องการอยู่ในตัวแปรใช่หรือไม่

โดยจะให้ผลลัพธ์ออกมาเป็น True หรือ False ดังตัวอย่าง

x = "I am python programmer."
r = "python" in x
print(r)
m = "Python" in x
print(m)
n = "Python" not in x
print(n)

• บรรทัดที่ 1 สร้างตัวแปร x และกำหนดค่าเป็นสตริง
• บรรทัดที่ 2 ใช้คีย์เวิร์ด in ตรวจสอบว่ามีคำว่า “python” อยู่ในตัวแปร x หรือไม่
• บรรทัดที่ 3 แสดงผลออกมาทางหน้าจอ ผลลัพธ์จะเป็น True เพราะมีคำว่า “python” อยู่ในตัวแปร x จริง
• บรรทัดที่ 4 ใช้คีย์เวิร์ด in ตรวจสอบว่า มีคำว่า “Python” อยู่ในตัวแปร x หรือไม่
• บรรทัดที่ 5 แสดงผลออกมา โดยผลลัพธ์จะเป็น False เพราะไม่มีคำว่า “Python” อยู่ในตัวแปร x จริง (ตัวพิมพ์เล็กกับตัวพิมพ์ใหญ่ถือเป็นคนละตัวกัน)
• บรรทัดที่ 6 ใช้คีย์เวิร์ด not in ตรวจสอบว่า ไม่มีคำว่า “Python” อยู่ในตัวแปร x ใช่หรือไม่
• บรรทัดที่ 7 แสดงผลออกมา โดยผลลัพธ์จะเป็น True เพราะไม่มีคำว่า “Python” อยู่ในตัวแปร x จริงๆ

String Concatenation การต่อสตริงหลาย ๆ สตริงเข้าด้วยกัน

เราสามารถต่อสตริงหลาย ๆ สตริงเข้าด้วยกันได้โดยการใช้เครื่องหมาย + โดยมีรูปแบบการใช้งานดังนี้

x = "www."
y = "dcrub"
z = ".com"
print(x + y + z)

ผลลัพธ์

String Format แทรกค่าจากตัวแปรอื่น ๆ เข้าไปในสตริง

โดยปกติ เราไม่สามารถนำข้อมูลชนิดสตริงกับข้อมูลชนิดตัวเลขมาต่อกันด้วยเครื่องหมาย + ได้ เพราะจะทำให้เกิด Error แต่เราสามารถใช้เมธอด format() แทรกข้อมูลชนิดตัวเลขเข้าไปในสตริงได้ โดยมีรูปแบบการใช้งานดังนี้

• แทรกเครื่องหมายวงเล็บปีกกาเข้าไปในสตริง ณ จุดที่ต้องการแทรกค่าตัวแปรอื่น ๆ เช่น “Price of this product is {}” (แทรก {} ไว้หลังคำว่า is เพื่อจะนำราคามาใส่ทีหลัง)
• ใช้เมธอด format() สำหรับแทรกค่าจากตัวแปรอื่นเข้าไปในสตริงต้นทาง จะมีรูปแบบเป็น str.format(v) เมื่อ str คือตัวแปรชนิดสตริง และ v คือตัวแปรที่เก็บค่าตัวเลขที่เป็นราคาสินค้า

ตัวอย่างการใช้งานเมธอด format()

price = 4000
str = "Price of this product is {}"
print(str.format(price))

• บรรทัดที่ 1 สร้างตัวแปร price เพื่อเก็บราคาสินค้า
• บรรทัดที่ 2 สร้างตัวแปร str เพื่อเก็บข้อความ พร้อมทั้งแทรกเครื่องหมาย {} สำหรับรับค่าจากตัวแปร price มาใช้งาน
• บรรทัดที่ 3 เรียกใชัเมธอด format() เพื่อแทรกค่าจากตัวแปร price เข้าไปในสตริงต้นทาง

ผลลัพธ์

เมธอด format() สามารถรับอากิวเมนต์ได้ไม่จำกัด นั่นก็หมายความว่า เราสามารถแทรกค่าเข้าไปในสตริงด้วยเมธอด format() อย่างไม่จำกัดจำนวน

ที่สำคัญคือ เราแทรกเครื่องหมาย {} เข้าไปในสตริงต้นทางกี่จุด เราต้องกำหนดอากิวเมนต์ให้เมธอด format() เป็นจำนวนเท่ากัน ดังตัวอย่าง

age = 35
year = 1985
str = "I am {} years old, I was born on {}"
print(str.format(age, year))

ในตัวอย่าง เราแทรกเครื่องหมาย {} เข้าไปในสตริงต้นทาง 2 จุด และเรียกใช้เมธอด format() โดยระบุอากิวเมนต์ 2 ตัว ผลลัพธ์จะเป็นดังนี้

อย่างไรก็ตาม เพื่อความชัวร์ เราสามารถระบุอินเด็กซ์ไว้ในเครื่องหมาย {} เพื่อกำหนดให้ชัดลงไปเลยว่า ตรงนี้ให้นำอากิวเมนต์ตัวที่เท่านี้มาแทรก โดยตัวเลขระบุอินเด็กซ์จะเริ่มจากเลข 0 ดังตัวอย่าง

age = 35
year = 1985
str = "I am {0} years old, I was born on {1}"
print(str.format(age, year))

จากตัวอย่าง เรากำหนดตัวเลขอินเด็กซ์ไว้ในเครื่องหมาย {} เพื่อระบุว่าให้นำอากิวเมนต์ตามเลขลำดับนี้มาแทรกในสตริง โดยตัวเลขอินเด็กซ์จะอ้างอิงตามอากิวเมนต์ที่เราระบุไว้ในเมธอด format เช่น str.format(age, year) ในที่นี้ age คืออากิวเมนต์ลำดับที่ 0 และ year คืออากิวเมนต์ลำดับที่ 1 ตามลำดับ

ผลลัพธ์

และเราสามารถแทรกตัวเลขอินเด็กซ์ในสตริงสับลำดับกับก็ได้ เช่น

age = 35
year = 1985
str = "I was born on {1}, Now I am {0} years old."
print(str.format(age, year))

ผลลัพธ์

Escape Character การแทรกอักขระพิเศษในสตริง

บางทีเราต้องการแทรกอักขระพิเศษในสตริง เช่น เครื่องหมาย “” เครื่องหมาย ” เครื่องหมาย \ เป็นต้น ถ้าเราแทรกอักขระเหล่านี้ลงไปตรง ๆ จะเกิด Error ขึ้นทันที

อย่างไรก็ตาม ทุกปัญหาย่อมมีทางออก เราสามารถแทรกอักขระพิเศษเหล่านั้นเข้าไปในสตริงได้โดยการทางเครื่องหมาย backslash (\) ไว้ด้านหน้า แล้วตามด้วยอักขระพิเศษเหล่านั้น เช่น ถ้าต้องการแทรกเครื่องหมาย ” ก็ให้วาง backslash ไว้ก่อน แล้วค่อยตามด้วย ” ซึ่งจะเป็นดังนี้ \”

ตัวอย่างการใช้งาน Escape Character

str = "He said that \"I\'m python programmer\""
print(str)

ในตัวอย่าง เราวางเครื่องหมาย \ ไว้ด้านหน้าเครื่องหมาย ” และเครื่องหมาย ‘ ที่อยู่ภายในสตริง ทำให้เครื่องหมายดังกล่าวสามารถแสดงผลภายในสตริงได้ ดังผลลัพธ์

อักขระพิเศษอื่น ๆ ที่สามารถใช้ได้ในภาษาไพธอน

เมธอดของสตริง

ข้อมูลประเภทสตริงในไพธอน มีเมธอดต่าง ๆ ให้ใช้งานดังนี้

คุณอาจสนใจ:

เขียนโปรแกรมภาษา Python ตอนที่ 56 เข้ารหัสข้อความ ด้วยเมธอด encode() เขียนโปรแกรมภาษา Python ตอนที่ 46 ตรวจสอบว่า String เป็น Identifier หรือไม่ ด้วยเมธอด isidentifier() เขียนโปรแกรมภาษา Python ตอนที่ 39 รวมข้อมูลแบบรายการด้วยเมธอด join() เขียนโปรแกรมภาษา Python ตอนที่ 32 ค้นหาตำแหน่งของข้อความหรืออักขระใน String ด้วยเมธอด rindex()